Kilkaset dzieci żydowskich i osób starszych zawdzięcza m. Getter i siostrom Rodziny Maryi ocalenie. Ilu Żydów dokładnie uratowała m. Getter? Tego nie da się obliczyć, nikt nie prowadził dokumentacji, to była akcja tajna. Irena Sendlerowa także nie była w stanie powiedzieć, ile dzieci żydowskich wyprowadziła z getta. Zapytana przez Leę Balint z Jerozolimy, na jakiej podstawie twierdzi, że uratowano 2500 dzieci, odpowiedziała, że tę liczbę podała jej matka Getter. Sendlerowa w swojej biografii wyraźnie zaświadcza, że m. Getter zobowiązała się przyjąć każde dziecko wyprowadzone z getta i tak czyniła, więc była zorientowana w liczbie uratowanych dzieci. Po wojnie m. Getter nigdy nie opowiadała ani nie pisała na temat uratowanych Żydów. Uważała, że ta karta działalności jest zamknięta.
Na podstawie szczątkowej dokumentacji i relacji naocznych świadków obliczamy, że w skali całego zgromadzenia Siostry Franciszkanki Rodziny Maryi, uratowały ponad 750 Żydów, w tym ponad 500 dzieci i młodzieży oraz ok. 250 osób starszych, ukrywając ich w swoich sierocińcach, zakładach opiekuńczych, w klasztorach, a także u osób prywatnych. Poza tym udzieliły krótkotrwałej pomocy ok. 400 Żydom, a przez dłuższy czas pomagało ponad 150 osobom.
Trudno powiedzieć, czy to są pełne dane, gdyż do dziś zwracają się do sióstr wojenne dzieci żydowskie, szukające śladów swojego uratowania w domach zakonnych, czasem ślady są odnajdywane i to powiększa liczbę uratowanych. W ukrywanie Żydów włączały się całe wspólnoty zakonne w domach dziecka, zakładach wychowawczych, opiekuńczych, szpitalach. Najsilniej jednak w tę akcję było zaangażowanych 120 sióstr Rodziny Maryi. Jest to wkład sióstr Rodziny Maryi w powszechną akcję niesienia pomocy Żydom, których ocalono na ziemiach Polski od 80 do 300 tys.
Odznaczenie m. Matyldy Getter
Matusia została odznaczona pośmiertnie medalem "Sprawiedliwy wśród Narodów Świata" (1985). Medal ten i dyplom odebrała w Jerozolimie w Jad Waszem ówczesna przełożona generalna Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi, m. Gabriela Danuta Janczewska.
Z ten okazji 14 września 1986 r. odbyła się w Instytucie Pamięci Męczenników i Bohaterów Holokaustu w Jerozolimie znamienna uroczystość z udziałem wychowanek, którym siostry uratowały życie. Były to: Margaret Acher z Paryża (dawna Małgorzata Mirska uratowana w Płudach), Lea Balint z Jerozolimy (uratowana przez siostry w Brwinowie), Hanna Fajgenbaum i jej matka Aleksandra z Tel Avivu z rodziną (uratowane w Izabelinie i w Płudach).
Jedna z uczestniczek, Anna Zabielska (Hanna Fajgenbaum), która przybyła z Tel Avivu z matką Aleksandrą, z synem i wnuczką pozostawiła świadectwo: "Udział w tej uroczystości, która w naszych oczach jest podobna do uświęcenia pamięci Matki Getter, oddanie jej honoru Sprawiedliwej, było naszym obowiązkiem. Matka Getter jest symbolem zakonu i wszystkich sióstr, które poświęcały życie, żeby ratować ludzi, szczególnie dzieci. Kiedy staliśmy przed fotografią dzieci, gdzie pisało, że milion dzieci zostało zgładzonych, powiedziałam do Matki Przełożonej, wskazując na syna i wnuczkę, że to jest moje zwycięstwo nad Niemcami, bo też byłam skazana, a jeżeli tu stoimy, w czterech pokoleniach [także z matką ocaloną przez siostry w Izabelinie], to dzięki zakonowi i waszej uczynności... Moja rodzina była w pełnym komplecie" (1986).
Profesor Benek Sharonim z Tel Itzhag, wspominając kierowaną przez m. Getter akcję ratowania dzieci żydowskich przez siostry Rodziny Maryi, oświadczył: "Matylda Getter, która nas łączy, należy do tych wspaniałych i szlachetnych postaci, nie tylko narodu polskiego, ale całej ludzkości. Wątpię, a może nawet jestem pewny, że ja na jej miejscu nie mógłbym tego zrobić, co ona zrobiła w tym okropnym okresie, gdy życie toczyło się na samym dnie tej okropnej grozy i piekła. Często ją wspominam i moich wykładach przed naszą młodzieżą i nigdy nie zapomnę" (List do s. Teresy Antonietty Frącek, 19 X 1997 r.).
W 2009 r. Narodowy Bank Polski uhonorował trzy osoby szczególnie zasłużone w akcji niesienia pomocy Żydom. Wydał dwie monety - dwuzłotową i dwudziestozłotową z napisem: "Polacy ratujący Żydów: Irena Sendlerowa, Zofia Kossak, siostra Matylda Getter". Uroczystość prezentacji monet i wręczenia ich rodzinom lub wspólnotom bohaterek odbyła się w Belwederze 2 grudnia 2009 r.
Kolejne medale
Komisja Pamięci Narodowej Jad Waszem w Jerozolimie odznaczyła dotychczas medalem i tytułem "Sprawiedliwy wśród Narodów Świata" dziewięć sióstr Rodziny Maryi, są to (oprócz m. Matyldy Getter - 1985): s. Helena Chmielewska (20140, s. Celina Kędzierska (2015), s. Tekla Budnowska, s. Zofia Olszzewska i s. Blanka Pigłowska (2016), s. Olga Schwarz, s. Aniela Wesołowska, s. Bernarda Lemańska (2018), Aniela Stawowiak, Romualda Stempak i Ludwika Peńsko (2019). Postarały się o to uratowane Żydówki, których dokumentację uzupełniło zgromadzenie ze źródeł archiwalnych.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz